De gevaren van maagzuurremmers / maagbeschermers

Je voelt het niet, nierschade. Je komt er pas achter als het te laat is. En als je langere tijd maagzuurremmers van het type …prazol slikt, is je kans op nierschade behoorlijk groter dan bij andere mensen. Daarnaast verstoren maagzuurremmers je spijsvertering. En daardoor loop je grote kans op darmproblemen en voedingstekorten. En dat zorgt weer voor een heleboel andere klachten.

En dat is nog niet alles! Want deze ‘Proton Pump Inhibitors’ (PPI’s) beschadigen mogelijk ook je mitochondriën. Je mitochondriën zijn de energiefabriekjes van je lichaamscellen. En kapotte energiefabriekjes zijn slecht voor je hele lichaam.

Wat doet een Proton Pump Inhibitor (PPI) in je lichaam?

In het Nederlands vertaald heet een maagzuurremmer van het type …prazol een protonpomp remmer. Een protonpomp is onderdeel van je celvelletje (celmembraan) van al je cellen. Het is een soort deurtje. Je cellen hebben verschillende soorten deurtjes om verschillende soorten stoffen in- en uit te laten. Als die deurtjes geblokkeerd zijn, afgeremd worden of kapot zijn, werken je cellen niet goed meer. Een maagzuurremmer van het type …prazol (een PPI) remt de werking van je proton-deurtjes.

Maagbeschermers blokkeren je spijsvertering en zorgen voor darmproblemen

Die protonpomp is bijvoorbeeld nodig voor de aanmaak van maagzuur. Met een PPI blokkeer je 80-95% van de aanmaak van maagzuur.

Maagzuur is absoluut noodzakelijk voor een goede vertering van je eten. Onder andere:

  • om eiwitten te kunnen verteren. Niet goed verteerde eiwitten geven mogelijk een immuunreactie en spelen mogelijk een rol in allergische en auto-immuunreacties. Plus, gebrek aan goed verteerde en opgenomen eiwitten kan onder andere je neurotransmitter-balans verstoren, wat op zijn beurt weer kan leiden tot angsten, depressie en slapeloosheid.
  • om vitamine B12 op te kunnen nemen.
  • om o.a. de mineralen ijzer en calcium op te kunnen nemen en dus is de kans groter dat je last krijgt van bloedarmoede (o.a. ijzer en B12 tekort) en botontkalking (osteoporose).

Daarnaast heb je waarschijnlijk goed werkende proton pompen nodig om optimaal je magnesium, zink en foliumzuur op te nemen.

En zeer waarschijnlijk neem je andere voedingsstoffen ook niet goed meer op, omdat je darmen en je alvleesklier ook last hebben het gebrek aan maagzuur. De zuurgraad van je maag en het eerste stukje van je dunne darm worden veel lager door de maagzuurremmers. Daardoor raakt je darmflora uit balans. En dat zorgt weer voor verteringsproblemen en klachten zoals opgeblazenheid, boeren laten, misselijkheid, buikpijn etc.

Daarnaast heb je grotere kans op infecties zoals bijvoorbeeld Salmonella, Listeria en Clostridium Difficile, door dat tekort aan maagzuur.

Ook je alvleesklier krijgt door gebrek aan maagzuur niet goed het signaal dat hij aan het werk moet om spijsverteringsenzymen af te geven. Daardoor verteer je je eten niet optimaal, met alle problemen van dien. De kans dat je op langere termijn allerlei voedingstekorten krijgt is heel groot. Hier zou veel meer onderzoek naar gedaan mogen worden.

Maagzuurremmers beschadigen mogelijk je energiefabriekjes

Je protonpompen van je cellen is noodzakelijk om goed energie te kunnen maken in je energiefabriekjes (mitochondriën). De “maagbeschermer” die je slikt, blijft niet in je maag, maar wordt opgenomen in je lichaam. En hoewel dit medicijn vrij snel wordt afgevoerd naar je lever om uit je bloed gefilterd te worden, kan het mogelijk onderweg toch schade aanrichten. Vooral bij langdurig gebruik. Hier horen we mogelijk in de toekomst meer over.

Grotere kans op nierschade bij langdurig gebruik

Dan zijn er inmiddels minimaal 2 onderzoeken (2016 en 2019) die aangeven dat je bij langdurig gebruik van maagzuurremmers van het type …prazol (PPI) een behoorlijk grotere kans hebt op episodes van acuut nierfalen en op het ontwikkelen van chronische nierproblemen.

En er zijn aanwijzingen dat langdurig gebruik van PPI’s de kans op hart- en vaatziekten verhoogt en mogelijk een rol speelt bij het ontwikkelen van Alzheimer’s en andere aandoeningen van het zenuwstelsel.

Kort gebruik

Soms zijn PPI’s handig…meestal gaat het dan om een kortere kuur om een probleem op te lossen. Of bij tijdelijk gebruik van bepaalde medicijnen. Of een andere situatie.

Maar langdurig gebruik zou wat mij betreft zoveel mogelijk voorkomen mogen worden. Ziekten en klachten moeten bij de kern aangepakt worden. Dan los je ze echt op. Medicijnen zijn in heel veel gevallen niet de echte oplossing.

Voor de langere termijn zouden we met zijn allen moeten zoeken naar effectieve oplossingen in de categorie voeding, leefstijl en andere oplossingen. Alleen dat kost in het begin moeite, tijd en inspanning.

Daarnaast geeft dingen anders doen en anders denken gevoelens van onzekerheid en stress. Ons brein houdt enorm van zekerheid en comfort, ook al is het een schijnzekerheid. Dus waar kies je voor? Een gemakkelijk pilletje of een echte oplossing?

Wat kun je doen?

Dat hangt heel erg af van je situatie. Als je medicatie gebruikt kan het zijn dat je een langere weg te gaan hebt of dat stoppen met een maagzuurremmer gewoon geen optie is. Hieronder geef ik wat suggesties voor twee verschillende situaties.

De eerste is als je medicatie gebruikt. In een heel aantal gevallen zijn daar op termijn oplossingen voor door je voeding en leefstijl aan te passen. Tenminste als je het er voor over hebt om andere dingen te proberen. De tweede is als je alleen maagzuurremmers gebruikt voor opkomend maagzuur. Wat is jouw situatie?

Situatie 1: Ik gebruik (veel) medicijnen

Afhankelijk van de klachten of ziekten die je hebt, zijn er mogelijk andere oplossingen in plaats van medicatie. Denk aan voeding en leefstijl. Daardoor kunnen klachten verminderen of verdwijnen en kan medicatie misschien ook verminderen of zelfs stop gezet worden. Doe dit altijd in overleg met je behandelend(e) arts(en). Vaak vraagt het om een stappenplan. Ga niet zelf aan de knutsel.

Vraag je arts of je kunt stoppen, wat precies de consequenties zijn van het stoppen of minderen, of er alternatieve behandelingen zijn en hoe je ze het beste kunt afbouwen (als je kunt stoppen).

In een heel aantal gevallen zullen mensen gewoon hun medicatie (of een deel daarvan) moeten blijven gebruiken. Probeer dan om samen met je arts te kijken of je een andere oplossing kunt vinden voor die maagzuurremmer. De mate waarin artsen mee willen werken is verschillend. Niet iedere arts zal (van harte) mee willen werken.

Veelgebruikte medicijnen waarbij een maagzuurremmer wordt ingezet

Hieronder vertel ik wat ik weet over alternatieve oplossingen voor medicatie. Niet alles is op te lossen zonder medicatie. Als het wel (deels) kan, vraagt het ook wat van je. Je zult aan de slag moeten met voeding- en leefstijl veranderingen. En op zoek moeten naar mensen die je daarbij kunnen begeleiden.

Pijnstillers

Pijnstillers (NSAID’s, zoals Ibuprofen en Naproxen) beschadigen je maag- en darmcellen al binnen 2 weken bij dagelijks gebruik. En het vervelende is, de maagzuurremmer doet wel iets voor je maag, maar helemaal niks voor je darmen. Dus eigenlijk heb je er nog niks aan.

Paracetamol is heel slecht voor je lever. Pijnstillers zijn dus op langere termijn niet goed voor je. Dus de beste optie, is een andere oplossing zoeken voor de pijn als dat kan.

Om een voorbeeld te geven. Reuma-pijn kan verminderen en zelfs verdwijnen door andere eetgewoonten en een andere manier van leven. Ik zie in mijn praktijk mensen soms binnen 1-2 maanden pijnvrij worden. Anderen doen er 1-1,5 jaar over voordat de pijn weg is of zo is afgenomen dat pijnstillers niet meer (dagelijks) nodig zijn. Maar daar moeten deze mensen wel wat voor doen. Het gaat niet vanzelf.

En zo zijn er veel meer pijnklachten die baat kunnen hebben bij een ander voedingspatroon, een andere manier van leven en alternatieve behandelingen zoals accupunctuur, versterken van de spieren, meditatie, etc.

Bepaalde antidepressiva (SSRI’s en aanverwante soorten)

Depressie kent veel verschillende oorzaken die elkaar ook nog kunnen versterken. Eén daarvan is voeding. En voor sommige mensen is de juiste voeding de sleutel waardoor ze hun depressie zien wegtrekken.

Voor anderen is het één van de onderdelen in hun depressie-puzzel. Wat het probleem precies is qua voeding kan ook verschillen. Voor de één is het een ernstige intolerantie voor bij voorbeeld gluten en/of melkeiwitten. Bij anderen is het bijvoorbeeld een chronisch tekort aan vlees, vis en andere dierlijke eiwitten.

Daarnaast worden antidepressiva regelmatig voorgeschreven bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). PDS is vaak prima op te lossen of op zijn minst beter onder controle te krijgen als je onderliggende oorzaken aanpakt. De juiste voeding kan daarbij een belangrijke rol spelen. Voor anderen zit het hoofdzakelijk in beter omgaan met stress of bijvoorbeeld beter slapen. Of het is een combinatie van voeding en stress.

Plaspillen, diabetes type 2 en hoge bloeddruk

Deze pillen worden ingezet bij hartfalen, diabetes en hoge bloeddruk. Vooral aan diabetes type 2 kun je zelf wat doen. Diabetes type 2 is suikerziekte. Kort door de bocht gezegd wordt type 2 veroorzaakt door suikers (glucose en fructose) en teveel koolhydraten (die veranderen in suiker/glucose als je ze hebt gegeten).

Door een laag koolhydraten eetpatroon kun je vaak in de loop van maanden heel veel winst behalen als het gaat om je diabetes-medicatie. Het hangt heel erg van je situatie af hoe snel en hoeveel.

Diabetes zelf geeft trouwens ook grotere kans op nierschade (en oogschade/blindheid, amputatie, etc.). Dus heb je pre-diabetes of diabetes type 2 dan is het absoluut de moeite waard om daar iets aan te doen. Diabetes-medicatie is ook een verkooptopper van de farmaceutische industrie.

Vaak verdwijnen door een laag koolhydraten eetpatroon ook andere klachten zoals hoge bloeddruk en heb je de plaspillen misschien niet meer nodig. Hoge bloeddruk is namelijk ook vaak (niet altijd) een suiker en teveel koolhydraten probleem. Een constant hoog insuline-gehalte zorgt op verschillende manieren voor een hogere bloeddruk.

Overleg met je arts en ga aan de slag met een koolhydraat-arm eetpatroon met behulp van een diëtiste of andere deskundige gespecialiseerd in diabetes.

Bloedverdunners

Bloedverdunners en anti-stollingsmiddelen worden gegeven bij hart- en vaatziekten. Hier valt niet zomaar iets over te zeggen. Hart- en vaatziekten zijn complex en situaties zijn heel verschillend. Vraag welke medicatie niet echt noodzakelijk is.

Veel medicatie wordt “voor de zekerheid” gegeven, terwijl inmiddels uit onderzoek blijkt het weinig tot geen zin heeft. Denk bijvoorbeeld aan cholesterolverlagers. Vraag voor medicijnen die noodzakelijk blijven of er alternatieven zijn waarbij een maagzuurremmer niet nodig is.

Corticosteroïden

Corticosteroïden zoals bijvoorbeeld Predniso(lo)n en Dexamethason worden vaak ingezet bij ernstige ontstekingen. Op het moment dat je een kuur doet, is dat nodig. Wil je nu voorkomen dat je in de toekomst vaker zo’n kuur nodig hebt, ga dan anders eten en leven.

Beter werkend immuunsysteem

Zowel in mijn praktijk als daarbuiten zie ik steeds meer voorbeelden van mensen die experimenteren met Paleo, Carnivore, Koolhydraat-arm (zonder fabrieksvoeding en junkfood, dus met vers onbewerkt eten), Keto, GAPS en andere eetpatronen.

Resultaat: een sterker lichaam met een beter werkend immuunsysteem en minder of geen ontstekingen meer. Dit vraagt wel wat van je, want geen enkel dieet werkt vanzelf. Je zult altijd zelf aanpassingen moeten doen om het voor jou werkend te maken. Elk lichaam is anders en reageert anders.

Anders eten werkt vaak goed bij veel van de auto-immuunziekten en bijvoorbeeld bij astma en eczeem. En ook als je een hele serie “vage klachten” zonder duidelijke oorzaak hebt.

Situatie 2: Ik gebruik maagzuurremmers alleen tegen opkomend maagzuur

Langdurig opkomend maagzuur kan voor schade in je slokdarm zorgen en op lange termijn zelfs voor slokdarmkanker. Maar misschien is er wel een andere oplossing voor je opkomend maagzuur.

Vaak is een combinatie van oplossingen nodig:

  • Een eetpatroon laag in koolhydraten
  • Geen tussendoortjes meer, maar 2-3 goede maaltijden per dag
  • Optimaliseren van je vertering
  • Uitzoeken welke voeding je niet goed tolereert/verteert en daar iets aan doen. Hetzij tijdelijk weglaten, hetzij de vertering ondersteunen. Hangt er vanaf wat het is, wat de beste optie is.
  • Verstoring van darmflora (inclusief schimmels) aanpakken
  • Stress verminderen
  • Meditatie of andere activiteiten waar ademhaling een belangrijke rol speelt, zoals yoga, tai chi, aikido, etc.
  • Beter gaan slapen
  • Gewicht verliezen
  • Niet teveel of te intens meer sporten

En als het niet lukt, kun je de maagzuurremmers altijd opnieuw gaan gebruiken. Als het wel lukt, ben je er mooi vanaf!

Pas op! Rebound reflux

Goed om te weten is dat bij mensen die maagzuurremmers afbouwen soms een tegenreactie komt. Hun maag is zo blij dat hij weer maagzuur mag produceren, dat je tijdelijk een overproductie krijgt. Bouw daarom de maagzuurremmer altijd langzaam af. Pas tegelijkertijd je voeding en leefstijl (rijtje hierboven) aan, zodat je ook onderliggende oorzaken meteen aanpakt.

Samen

Doe je dit liever niet alleen, dan kunnen we het samen aanpakken. Ik werk met het GAPS dieet als basis. Dit darmherstellende eetpatroon passen we aan op wat jij nodig hebt en wat haalbaar is in jouw situatie.

Daarnaast geef ik je tips om beter te kunnen slapen, wat je kunt doen om stress te verminderen en welke andere activiteit of behandeling zou kunnen proberen. Gewicht verliezen doen veel mensen automatisch op een eetpatroon met minder koolhydraten. Kijk eens op de website LINK: https://mijngezondedarmen.nl/begeleidingstrajecten/ voor de mogelijkheden.

Heb je interesse in een begeleidingstraject, dan kunnen we een afspraak maken voor een telefonisch kennismakingsgesprek (of via Skype). Pas daarna beslis je of je een traject aangaat.

Email me om een afspraak te maken: henderina@mijngezondedarmen.nl

PS: Er zijn nog 2 andere typen maagzuurremmers, waar we het niet over gehad hebben. De eerste is gebaseerd op mineralen/zouten, zoals Rennies. Die werken door het zuur direct te neutraliseren. Eigenlijk net zo als een glas melk of een beetje water met wat baking soda, maar dan misschien wat sterker. Maar die werkt niet voldoende als het om maagbescherming bij medicatie gaat.

De tweede is een histamine-blocker (H2), zoals bijvoorbeeld Ranitidine. Deze blokkeert wel de aanmaak van maagzuur, maar niet zo sterk als een …prazol (PPI).